بخش دوم: سوره ي نمل
اشاره
یادآوري مبدأ و معاد داستانهاي پیامبران داستان ملکهي سبأ سخن گفتن پرندگان و مورچگان ، ص:
143
اول: سیماي سورهي نمل
اشاره
سیماي سورهي نمل بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ به نام خداي گسترده مهرِ مهرورز
صفحه 48 از 122
شمارگان
این سوره داراي 93 آیه، 1149 کلمه و 4799 حرف است.
نزول
این سوره چهل و هفتمین سوره در ترتیب نزول (پس از سورهي شُعراء و قبل از سورهي قصص) و بیست و هفتمین سوره در چینش
مورچه) بدان سبب ) « نمل » نامگذاري این سوره به .« طس » و ،« سُلیمان » ،« نَمل » : کنونی است. نامها: نامهاي این سوره عبارتانداز
است که در آیهي 18 این سوره از برخورد و گفتوگوي سلیمان پیامبر با مورچگان سخن گفته شده است.
فضایل
در مورد فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: هرکس سورهي شعراء، قَصص و نَمل را در یک شب
تذکر: قبلًا نیز بیان کردیم که این «1» . جمعه بخواند، از دوستان خدا خواهد بود و در جوار او و سایهي رحمتش جاي خواهد گرفت
ثوابها براي کسانی است که این ، ص: 144 سورهها را میخوانند و از محتواي آن درس میگیرند و
شروع « طس » بدانها عمل میکنند تا زمینهي رحمت الهی را در خود فراهم سازند. ویژگیها: سورهي نمل با حروف مقطعهي
در آیهي 61 این سوره قرار دارد؛ آیهي 25 این سوره یک « أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْ طَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ » میشود؛ آیهي مشهور
آمده است؛ یکی در اول سوره و یکی در آیهي 30 که به « بسم اللَّه الرحمن الرحیم » سجدهي مستحب دارد و در این سوره دو بار
نقل از نامهي سلیمان است.
اهداف
هدفهاي اساسی سورهي نمل عبارتاند از: 1. یادآوري مبدأ هستی؛ 2. یادآوري معاد.
مطالب
مطالب مهمی که در سورهي نمل بدانها پرداخته شده عبارتاند از: الف) عقاید 1. بیان نشانههاي خدا درعالم آفرینش (در آیات
، 3. مطالبی دربارهي قرآن و وحی (در آیات 1 ؛(5 - 2. بیان مطالبی دربارهي رستاخیز و ثواب و عقاب اعمال (در آیات 4 ؛(64 -60
2. اشارهاي به زکات که شاید منظور، انفاق مالی مستحب باشد (در آیهي ؛( 6 و 77 ). ب) احکام 1. اشارهاي به نماز (در آیهي 3 ،2
14 )؛ ، ص: - 3). ج) داستانها 1. بخشهایی از داستان موسی علیه السلام و مبارزات او (در آیهي 7
3. بخشهاي از داستان سلیمان علیه السلام و ملکهي سبأ (در ؛(44 - 2. بخشهایی از داستان داود علیه السلام (در آیهي 15 145
5. بخشهاي از داستان ؛(52 - 4. بخشهاي از داستان صالح علیه السلام و مبارزات او با منحرفان (در آیات 45 ؛(44 - آیات 15
58 ). د) مطالب فرعی 1. سخن گفتن هُدهد با سلیمان - لوط علیه السلام و تهدید شدن او به تبعید به خاطر پاك بودن (در آیات 54
3. دعوت به تدبّر و تفکّر از تاریخ ؛( 2. سخن گفتن مورچگان با سیلمان (در آیات 18 و 19 ؛(26 - نبی علیه السلام (در آیات 22
5. تذکر علم بی پایان خدا و نظارت او ؛(93 - 4. تصویر فرجام کار مؤمنان و مخالفان پیامبر (در آیات 81 ؛( گذشتگان (در آیهي 51
7. دعوت به مسافرت در زمین و دیدن ؛( 76 و 77 ،2 ، برهمه چیز و حاکمیت او؛ 6. مطالبی دربارهي قرآن و هدایت آن (در آیات 1
8. سخن از حرکت کوهها که اشاره به حرکت زمین دارد (در آیهي 88 ). *** تفسیر قرآن مهر جلد ؛( عاقبت مجرمان (در آیهي 69
صفحه 49 از 122
پانزدهم، ص: 146
دوم